Stopa cukrzycowa jest jednym z najgroźniejszych powikłań, które mogą wystąpić u diabetyków. W początkowej fazie można rozpoznać ją po mrowieniu oraz drętwieniu kończyny dolnej. Wraz z upływem czasu pojawiają się na niej owrzodzenia. Bagatelizowanie tego schorzenia często prowadzi do martwicy palca lub większej powierzchni stopy, którą niekiedy trzeba amputować. Jak leczyć stopę cukrzycową? Co warto stosować na trudno gojące się rany? Wyjaśniamy!
Zespół stopy cukrzycowej jest poważnym skutkiem nieleczonej cukrzycy typu 1 lub typu 2. Dolegliwość ta objawia się wieloma zmianami patologicznymi stopy, do których dochodzi poprzez uszkodzenie naczyń krwionośnych i nerwów. Charakterystycznymi zmianami stopy cukrzycowej są owrzodzenia i rany umiejscowione najczęściej na podeszwowej lub grzbietowej części stopy. Ponadto do typowych objawów tego schorzenia należą:
nagniotki;
odciski;
modzele;
deformacje stopy;
pęknięcia skóry stopy;
zaburzenia czucia w stopie.
Można wyróżnić trzy postaci zespołu stopy cukrzycowej:
Warto pamiętać, że leczenie stopy cukrzycowej często wymaga konsultacji z gronem specjalistów, np.: lekarzem, dietetykiem, podologiem. Przede wszystkim, aby nie dopuścić do dalszego rozwoju schorzenia, konieczne jest wybranie odpowiednich preparatów, które pozwalają na dokładne oczyszczenie i dezynfekcję powstających ran. Ponadto w leczeniu trudnych ran cukrzycowych podstawą jest wyrównanie poziomu glukozy we krwi, co ma ogromny wpływ na stopień rozwoju bakterii oraz tempo gojenia się ran. Oczywiście pacjent ze stopą cukrzycową powinien systematycznie korzystać z zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych stóp, a także dobrać odpowiednie obuwie i nosić bawełniane skarpety. Po wyleczeniu stopy cukrzycowej warto także sięgać po Vulnamin Spray, aby zapewnić ochronę struktur skóry.
Leczenie stopy cukrzycowej przede wszystkim opiera się na:
wyrównaniu metabolicznym cukrzycy poprzez wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych oraz kuracji mającej na celu obniżenie poziomu glukozy we krwi;
eliminacji zaburzeń lipidowych;
wyleczeniu owrzodzeń dzięki odpowiedniej antybiotykoterapii (doustnej lub dożylnej) oraz miejscowym stosowaniu opatrunków;
stosowaniu na rany specjalistycznych preparatów, które skutecznie wspomagają i skracają czas gojenia stopy cukrzycowej, np. Vulnamin® Cream;
zaprzestaniu palenia tytoniu;
chirurgicznym opracowaniu, trudnych do wyleczenia, ran na stopie.
Warto mieć na uwadze fakt, iż leczenie stopy cukrzycowej jest długotrwałe i wymaga współpracy wielu specjalistów oraz dużej cierpliwości od pacjenta.
Główną przyczyną stopy cukrzycowej jest nadmiar glukozy we krwi, a więc nieleczona cukrzyca. Z tego względu do podstawowych działań zapobiegających powstawaniu stopy cukrzycowej należy odpowiednio wczesne i dokładne postawienie diagnozy, a także dbanie o utrzymanie właściwego poziomu glukozy we krwi. Przede wszystkim warto pamiętać o regularnych wizytach u lekarza i wykonywaniu badań kontrolnych w celu zapobiegania cukrzycy.
Do działań prewencyjnych stopy cukrzycowej można zaliczyć:
systematyczną edukację chorego;
aktywność fizyczna;
systematyczne wizyty u lekarza oraz badanie stóp;
stosowanie wygodnego obuwia, wkładek korekcyjnych oraz skarpet;
regularne usuwanie modzeli i hiperkeratoz;
leczenie chorób współistniejących (np. nadciśnienia tętniczego, otyłości, zaburzenia lipidowego);
zaprzestanie palenia tytoniu;
przestrzeganie zasad zdrowego żywienia.
Ponadto ogólny stan zdrowia pacjenta chorego na cukrzycę może wesprzeć stosowanie specjalnie opracowanych środków dietetycznych, np. Amino-Ther, które wzmacniają organizm. Dzięki temu dochodzi do zmniejszenia zaostrzeń stanów zapalnych oraz objawów związanych z wiekiem, a przede wszystkim pobudzenia odpornościowego.
Warto pamiętać, że lepiej zapobiegać niż leczyć, zatem należy regularnie monitorować swój stan zdrowia i wykonywać badania, a także stosować się do zaleceń prewencyjnych. Pozwala to szybko zareagować, aby zwiększyć szansę na wyleczenie ewentualnych różnego rodzaju schorzeń, w tym stopy cukrzycowej.
A. Korzon-Burakowska, Zespół stopy cukrzycowej — patogeneza i praktyczne aspekty postępowania, Forum Medycyny Rodzinnej 2008, tom 2, nr 3, 234–241, https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/10226 [dostęp online: 24.09.2022]
L. Piejko, Pielęgnacja stóp u chorego na cukrzycę — aspekty praktyczne, https://www.researchgate.net/profile/Laura-Piejko/publication/323187525_Pielegnacja_stop_u_chorego_na_cukrzyce-_aspekty_praktyczne/links/5a855f614585159152b8a289/Pielegnacja-stop-u-chorego-na-cukrzyce-aspekty-praktyczne.pdf [dostęp online: 24.09.2022]
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2021. Diabet. Prakt., 2021, 7 (1): 1-121.https://journals.viamedica.pl/diabetologia_praktyczna/article/view/76338 [dostęp online: 24.09.2022]
